Doğu Avrupa ile Batı Asya’nın kesiştiği Kafkasya bölgesinde bulunan bir ülke olan Azerbaycan, son yirmi yılda istikrarın, ilerlemenin ve gücün yeni bir sembolü olarak ortaya çıkmıştır. Azerbaycan bu dönemde ekonomik çeşitlilik, altyapı geliştirme, enerji liderliği, askeri ve güvenlik işbirliği ve diplomasi alanlarında önemli adımlar atarak bölgesel güç iddiasını arttırmıştır. Artan ekonomik gücü ile askeri ve güvenlik işbirliklerini arttıran Azerbaycan, askeri gücünü artırarak topraklarını Ermenistan’ın işgalinden kurtararak askeri gücünün ağırlığını bölgeye koymuştur. Güney Kafkasya’da stratejik bir konuma sahip olan Azerbaycan, son yirmi yılda askeri yeteneklerini önemli ölçüde modernize edip güçlendirirken özellikle son on yılda Kafkasya’nın yükselen yeni gücü olarak sahneye çıkmıştır. Azerbaycan bu süreçte bölgede yeni bir güç ve küresel bir oyuncu olarak konumunu sağlamlaştırmıştır. Bu analiz yazısı Azerbaycan’ın ekonomik büyümesi ve çeşitliliğini ele alıp, Azerbaycan’ın askeri gücünü, Türkiye ve İsrail’in yerini ve bölgesel etkisini incelemekte ve gelecekte olası muhtemel zorlukları değerlendirmektedir.
Ekonomik Büyüme ve Çeşitlendirme
Azerbaycan’ın petrol ve gaz kaynakları, onu sadece Türk dünyasında değil, aynı zamanda küresel sahnede de önemli bir enerji merkezi konumuna getirmiştir. Ülkenin stratejik konumu, geniş hidrokarbon rezervleri ve iddialı enerji projeleri, onu Türk devletlerinin ve ötesinde enerji güvenliğinde merkezi bir oyuncu haline getirmiştir. Azerbaycan, Hazar bölgesindeki en büyük petrol ve gaz rezervlerinden bazılarına ev sahipliği yapmaktadır. 2023 itibarıyla Azerbaycan’ın kanıtlanmış petrol rezervlerinin 7 milyar varil olduğu tahmin edilirken, doğal gaz rezervleri 2,6 trilyon metreküptür. Bu kaynaklar, Azerbaycan ekonomisinin omurgasını ve bölgesel etkisinin arkasındaki itici güç olmuştur.40 milyar dolarlık bir proje olan Güney Gaz Koridoru, Azerbaycan gazını Şah Deniz sahasından Gürcistan, Türkiye ve Trans-Adriyatik Boru Hattı (TAP) üzerinden Avrupa’ya taşımaktadır. Bu proje sadece Azerbaycan’ın küresel konumunu güçlendirmekle kalmadı, aynı zamanda Türkiye gibi Türk devletleriyle enerji bağlarını da güçlendirmiştir. Azerbaycan, Güney Gaz Koridoru’nun kritik bir bileşeni olan Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı (TANAP) aracılığıyla Türkiye’ye doğal gaz tedarik etmektedir. TANAP’ın yıllık kapasitesi 16 milyar metreküptür. 2023 yılında Azerbaycan’dan 11,8 milyar metreküp gaz tedarik eden Avrupa, Azerbaycan’ın gaz ihracatının neredeyse yarısını satın almaktadır. Azerbaycan, 2027 yılına kadar TAP üzerinden gaz ihracatını yıllık 20 milyar metreküpe arttırmayı hedeflemektedir (Towers, t.y). Azerbaycan ayrıca Hazar Denizi boyunca enerji bağlantısını geliştirmeyi amaçlayan Trans Hazar Boru Hattı gibi petrol ve gaz taşıma projelerinde Kazakistan ve Türkmenistan ile işbirliği yapmaktadır. Azerbaycan’ın enerji kaynakları ve altyapı projeleri, Türkiye, Kazakistan, Özbekistan, Türkmenistan ve Kırgızistan gibi ülkeleri içeren Türk dünyasındaki rolünü ve siyasi konumunu önemli ölçüde güçlendirmiştir.
Azerbaycan’ın Doğu-Batı ve Kuzey-Güney ulaşım koridorları boyunca stratejik konumu da, onu Avrupa ve Asya arasındaki ticareti ve bağlantıyı geliştiren önemli bir lojistik merkez olarak da konumlandırmaktadır. Azerbaycan, Çin ile 3 Temmuz 2024 tarihinde Orta Koridorun geliştirilmesi için genişletilmiş işbirliğini anlaşması imzalamıştır. Azerbaycan daha önce de 2022 yılında Orta Koridorun geliştirilmesi için Kazakistan ve Türkiye ile, Kuzey-Güney koridorunun geliştirilmesi için de Rusya ve İran ile anlaşmalar imzalamıştır (President of the Republic of Azerbaijan, t.y).Yapılan işbirliği anlaşmaları artan ticaret akışlarını, altyapı projelerini ve ekonomik bağları güçlendirerek Azerbaycan’ın stratejik önemini arttırmaktadır. Genel olarak Azerbaycan, özellikle enerji, ticaret ve Güney Kafkasya’daki stratejik konumu açısından sadece Türk dünyasında değil bölgedesin de ve uluslararası alanda da önemli bir ekonomik rol oynamaktadır ve bu durum Azerbaycan’ın küresel alanda güçlenmesine ve stratejik bir partner olmasına neden olmaktadır.
Azerbaycan’ın son 10 yıldaki en önemli başarılarından biri de ekonomik dönüşümü olmuştur. Azerbaycan, petrol ve gaz gelirlerine aşırı bağımlılıktan daha çeşitli bir ekonomik modele geçerek olağanüstü bir dönüşüm geçirmiş, ekonomisini çeşitlendirmek için cesur adımlar atmıştır. Hükümetin “Azerbaycan 2030: Sosyo-Ekonomik Kalkınma İçin Ulusal Önceliklerde özetlenen stratejik vizyonu, hidrokarbonlara olan bağımlılığı azaltmaya ve tarım, turizm, teknoloji ve yenilenebilir enerji gibi sektörleri desteklemeye odaklanmaktadır. Bu vizyon doğrultusunda yapılan ekonomik hamleler neticesinde, Azerbaycan Devlet İstatistik Komitesi’ne göre, 2024 yılında ekonomide petrol dışı sektör %6,2 oranında büyüdü ve bu da ekonomik çeşitlendirme çabalarının başarısını ortaya koymuştur (The State Statistics Committee of the Republic of Azerbaijan, 2025a). Bu nedenle petrol dışı sektör, GSYİH’ye önemli ölçüde katkıda bulunarak kayda değer bir büyüme göstermiştir. Organize Sanayi alanlarının kurulması ve Alat Serbest Ekonomik Bölgesi’nin geliştirilmesi gibi girişimler yabancı yatırımı çekmiş ve yerel üretimi artırmıştır. 2024 yılında petrol ve gaz dışı, organize endüstri sektörü %7,3 artmıştır (The State Statistics Committee of the Republic of Azerbaijan, 2025b). Ayrıca Azerbaycan son yıllarda, yenilenebilir enerjiye doğru küresel değişimi de benimsemiştir. Güneş ve rüzgârı, ekonomik bir değere çevirmek isteyen Azerbaycan uluslararası yatırımcılar ile ortaklaşa geliştirilen Hazar bölgesinin ve BDT’nin en büyüklerinden biri olan 230 megavatlık Garadag Güneş Enerjisi Santrali gibi girişimler aracılığıyla ekonomini çeşitlendirmeye ve güçlendirmeye devam etmektedir (Azertag.az, 2023) Hükümet, enerji karışımında yenilenebilir enerji payını 2030 yılına kadar %30’a çıkarmayı için hedefler belirlemiş ve sürdürülebilir kalkınmaya olan bağlılığını göstermiştir.
Azerbaycan’ın Askeri Gücü ve Türkiye ve İsrail’in Yeri
Azerbaycan’ın askeri gelişimi tarihinden, özellikle de Ermenistan ile yaşadığı Karabağ savaşlarından derinden etkilenmiştir. Birinci Dağlık Karabağ Savaşı (1988-1994) ateşkesle sona erdi ancak bu durum Azerbaycan’ı Karabağ ve çevresindeki yedi bölge üzerinde kontrolsüz bıraktı. Bu yenilgi, Azerbaycan’ı askeri modernizasyona ve savunma harcamalarına öncelik vermeye yöneltti. 2020’deki İkinci Karabağ Savaşı, Azerbaycan ordusu için bir dönüm noktası oldu. Azerbaycan ordusunun, düşmanı karşısındaki ezici üstünlüğü savaşın sonunu belli etmiş, Azerbaycan üstün askeri teknoloji, eğitim ve stratejik planlama, artan askeri gücü sayesinde topraklarını mutlak bir zaferle geri almıştır. Azerbaycan özellikle 2000’li yıllarda bu yana askeri ve güvenlik alanında yaptığı yatırımların neticesini Karabağ Savaşı’nda almıştır. Bu zafer, Azerbaycan’ın bölgedeki baskın askeri güç olarak konumunu sağlamlaştırmıştır. Avrupa ve Asya’nın kesiştiği, Rusya ile İran’a komşu olan Kafkasya’daki stratejik konumu, onu bölgesel ve uluslararası girişimler için önemli bir ortak haline getirmiştir.
Güney Kafkasya bölgesinde stratejik bir konuma sahip olan Azerbaycan, son yirmi yılda askeri yeteneklerini önemli ölçüde modernize ederek güçlendirmiştir. Azerbaycan, ordusunun güçlendirilmesi için 2023 yılında 3,56 milyar dolar askeri harcama yaparken Ermenistan 1,33 milyar dolar, Gürcistan ise yaklaşık 505 milyon dolar askeri harcama yapmıştır (World Bank, t.y). Bu doğrultuda Azerbaycan’ın asker ve güvenlik harcamalarına yaptığı yatırım, Güney Kafkasya’da bulunan post Sovyet ülkeleri içerisinde en yüksek yatırım yapan ülke konumundadır. Azerbaycan’ın artan ekonomik gücü ile birlikte yaptığı bu asker ve güvenlik yatırımları onu bölgede yükselen yeni bir güç yaparken, küresel alanda da büyük güçler karşısında göz ardı edilmeyecek bir partner ülke konumuna yükseltmektedir. Azerbaycan hükümeti 2025 yılı için ise savunma ve güvenlik harcamaları için yaklaşık 5 milyar dolar harcamayı planlamaktadır (Hajiyeva, 2024).
Azerbaycan hükümeti ülkesinin jeostratejik konumunu, bölgesindeki jeopolitik ortamı ve bölgesel çatışmaları göze aldığında, askeri gücünü günden güne modernize ederek güçlendirmeye çalışmaktadır. Nitekim Azerbaycan, bu doğrultuda İsrail ve Türkiye ile siyasi, askeri ve güvenlik ilişkilerini geliştirmiş, Türkiye ve İsrail, yıllardır silah ambargosuna maruz kalan Azerbaycan’ın en büyük iki müttefiki olmuşlardır. Azerbaycan, Karabağ savaşı öncesinde Türkiye ile imzaladığı askeri işbirliği anlaşmaları çerçevesinde Türkiye’den yaklaşık 33 milyon dolarlık askeri teknik teçhizat desteği alırken, 2020-2023 yılları arasında da sadece Türkiye’den yaklaşık 57 milyon dolar değerinde silah satın almıştır (Mira, 2024). Bu rakamlar kamu ait askeri sanayi firmalarına aittir. Azerbaycan kamu firmalarının yanı sıra özel Türk askeri sanayi şirketlerinden de askeri silah temin etmektedir. Türkiye, özellikle Türk yapımı askeri sistemlerin Azerbaycan’ın zaferinde belirleyici bir rol oynadığı 2020 Karabağ Savaşı’nın ardından Azerbaycan’ın gelişmiş askeri silah ve teçhizatının ana tedarikçilerinden biri haline gelmiştir. Azerbaycan Türkiye’den özellikle BAYRAKTAR TB2 SİHA, ANKA İHA-SİHA-TİHA gibi insansız hava araçları, HİSAR gibi hava savunma sistemleri, T-122 Sakarya Çok Namlulu Roketatar ve T-155 Fırtına Obüsü gibi roket ve topçu sistemleri, Aselsan yapımı elektronik optik ve gece görüş sistemleri, Kirpi ve Ejder zırhlı muharebe araçları ve Modernize Edilmiş M60 Tankları gibi birçok Türk yapımı kamu ve özel firmalara ait modern silah sistemleri satın almaktadır. Özellikle Karabağ Savaşı’nda Azerbaycan ordusuna kattığı hava gücü açıkça görülen BAYRAKTAR TB2 SİHA’ların Azerbaycan’a maliyeti 840 milyon dolar olduğu tahmin edilmektedir. Bu insansız hava araçları, Türk askeri sanayisinde yer alan en etkin ve en güçlü olup kamuya ait olmayan özel bir Türk savunma sanayi firması olan Bayraktar Teknoloji firmasına aittir. Kamu ve özel firmalar dâhil olmak üzere toplam Azerbaycan’ın son on yılda Türkiye’den askeri alımlarının 1 – 2 milyar dolarlık olduğu tahmin edilmektedir.
2010 yılında imzalanan Stratejik Ortaklık ve Karşılıklı Yardım Anlaşması ile stratejik ortak düzeyinde olan Türkiye – Azerbaycan ilişkileri, Azerbaycan’ın Karabağ Zaferi’nden sonra imzalanan Şuşa Beyannamesi ile resmi olarak müttefiklik düzeyine çıkmıştır. Müttefik ile en üst düzeye çıkan iki ülke arasındaki ilişkiler, askeri sanayi alanında da kendini göstermiştir. Baykar Teknoloji, ROKETSAN ve ASELSAN gibi birçok kamu veya özel Türk savunma sanayi firmaları, Azerbaycan ile ortak silah üretimi, askeri sistemlerin ortak geliştirilmesi ve askeri teknoloji transferi gibi alanlardan işbirliği yapmaktadır (Günyol, 2024). Türkiye ile arasında Savunma Sanayi İşbirliği Anlaşması olan Azerbaycan, Türk savunma sanayi firmalarından silah temininin yanı sıra ortak üretim konusunda da birçok önemli anlaşmalara imza atarak, askeri teknoloji transferi ve ortak silah üretimi yaparak askeri sanayisini güçlendirmeyi amaçlamaktadır.
Azerbaycan ve İsrail arasındaki askeri ve güvenlik alanındaki ilişkiler, Azerbaycan’ın silahlı kuvvetlerini modernize etmek için çok çeşitli gelişmiş sistemler edinmesiyle artmış ve Azerbaycan, özellikle son on yılda İsrail askeri silah ve teçhizatının en büyük alıcılarından biri haline dönüşmüştür. İsrail, hâlihazırda Azerbaycan’ın ileri askeri teknoloji ve teçhizatının birincil tedarikçilerinden biri konumundadır. Azerbaycan, İsrail’den keşif ve hassas saldırılarda kritik bir rol oynayan HERMES 450 ve ORBİTER gibi İsrail yapımı insansız hava araçları, BARAK-8 ve SPYDER dâhil olmak üzere İsrail hava savunma sistemleri, LORA (Uzun Menzilli Balistik Füze Sistemi) ve Extra (Uzun Menzilli GPS güdümlü Topçu Roketi) gibi hassas güdümlü silah ve silah sistemleri, Harop (Harpy 2) gibi gelişmiş radar sistemleri, iletişim ekipmanları ve istihbarat toplama teknolojileri gibi önemli silah ve askeri sistemleri satın almaktadır. Bu satın almalar, özellikle İsrail yapımı insansız hava araçlarının ve hassas güdümlü mühimmatların Azerbaycan’ın zaferinde etkili olduğu 2020 Karabağ Savaşı sırasında Azerbaycan’ın askeri yeteneklerini önemli ölçüde güçlendirmiştir.
Azerbaycan 2020 yılındaki Karabağ Savaşı’na giden süreçte ve savaş sırasında, İsrail’den silah ithalatını önemli ölçüde artırmış ve insansız hava araçları, füzeler ve diğer sistemler için yüz milyonlarca dolar değerinde sözleşmeler imzalamıştır. 2016 – 2020 arası dönemde Azerbaycan’ın İsrail’den 5 milyar doların üzerinde silah satın aldığı tahmin edilmekte ve bu da onu İsrail’in en büyük savunma ihracat pazarlarından biri haline getirmektedir. 2020 yılından bu yana Azerbaycan, İsrail askeri teknolojisini ithal etmeye devam etmekte ve iki ülke arasında yıllık savunma anlaşmalarının 1 – 2 milyar dolar aralığında olduğu tahmin edilmektedir. Azerbaycan ve İsrail arasında savunma sektöründeki ortaklık, Azerbaycan’ın silahlı kuvvetlerini modernize etmek için çok çeşitli gelişmiş sistemler satın alması ve ortak üretim konusunda güçlü bir şekilde devam etmektedir. Son dönemde İsrail’in en önemli uluslararası silah şirketlerinden Ari Arms ile Azerbaycan devlet şirketi olan Azersilah, modern silah sistemlerinin temini ve ortak üretimi hususunda stratejik bir Mutabakat Zaptı imzalamıştır. Ari Arms, NATO standartlarında üst düzey silah üretimi yapan hafif silahların geliştirilmesinde uzmanlaşmış uluslararası bir şirkettir. Azerbaycan’ın kamu ve özel savunma sanayi şirketleri, İsrailli birçok kamu ve özel savunma şirketleri ile askeri anlaşmalar yapmaktadır. Azerbaycan ile İsrail arasındaki askeri ve güvenlik ilişkileri özellikle son yıllarda stratejik bir boyut kazanmıştır.
İlerleyen Dönemlerde Yaşanabilecek Muhtemel Zorluklar
Azerbaycan’ın ekonomik büyümeye bağlı olarak artan askeri gücü, ilerlemelere rağmen çeşitli zorluklarla karşı karşıya kalması muhtemelidir. İlk mesele Azerbaycan’ın ithalata bağımlılık durumudur. Azerbaycan silah tedarikçilerini çeşitlendirirken, hala yabancı askeri teknolojiye büyük ölçüde güvenmektedir. Özellikle Türkiye ile ortak askeri üretim ve teknoloji transferi alanında işbirliği içerisine girmiş olsa da bu alana önemli savunma bütçesi ayrılmış durumda değil, mevcut savunma bütçesini genel olarak dışardan askeri silah temini için kullanılmaktadır. Azerbaycan’ın karşı karşıya kalması muhtemel diğer zorluk ise bölgesel gerimlerdir. En önemli gerilim meselesi tarihsel Ermenistan – Azerbaycan çatışmaları ve beraberinde etkilediği İran ve Rusya ile yaşanan siyasi gerilimlerdir. 2. Karabağ savaşını kaybeden Ermenistan’ın Batılı ile ilişkilerini geliştirme yoluna girerek bir eksen değişikliği yaşanmaktadır ve bu durum, Ermenistan’ın Batılı devletler tarafından ekonomik ve askeri olarak finanse edilip gücünü arttırma çalışmalarını hızlı ve etkin bir şekilde yürütmesini sağlamaktadır. Ermenistan’ın yeniden askeri gücünü arttırması bölgede çatışmaların yeniden yaşanması olasılığı arttırmaktadır, bu da potansiyel riski doğurmaktadır. Bu potansiyel risk ile birlikte İran ve Rusya ile yaşanabilecek siyasi gerilimler, bölgesel güvenliği tehdit etmektedir. Azerbaycan’ın karşı karşıya kalması muhtemel bir diğer zorluk ise ekonomik kısıtlamalardır. Büyük ölçüde petrol ve gaz üretimine dayalı Azerbaycan ekonomisi, küresel petrol fiyatlarındaki dalgalanmalar nedeniyle sıkıntılar yaşayabilir ve bu durum Azerbaycan’ın askeri harcamalarını doğrudan etkileyecektir.
Sonuç
Geçtiğimiz yirmi yılda Azerbaycan, ekonomik ve askeri olarak kalkınmaya yönelik bir siyasi yaklaşım izlemiştir. Azerbaycan ekonomik çeşitlilikten askeri ilişkilerini geliştiren bir güçlü diplomasiye kadar, bölgesel bir güç ve küresel bir ortak olarak uluslararası arenada yerini kazanarak Kafkasya’da yükselen yeni bir güç olarak yerini almıştır. 2020 Karabağ Zaferi, Azerbaycan’ın gücünü yansıtma ve stratejik hedeflere ulaşma yeteneğini açıkça göstermiştir. Karabağ Zaferi’nde sahaya yansıyan Azerbaycan’ın etkin askeri gücü, Güney Kafkasya bölgesinde Azerbaycan’ın statüsünü yükseltmiştir. Azerbaycan’ın artan askeri gücü aynı zamanda komşu ülkelerden gelebilecek potansiyel tehditlere karşı caydırıcı bir güç halini alışmıştır.
Azerbaycan ve Türkiye köklü bir ortak tarihi, kültürel ve siyasi ilişkiye sahip iki soydaş ülke konumundan, güçlü bir askeri ve savunma ortaklığına dönüşen resmi olarak stratejik ortak ve müttefik iki ülke olmuşlardır. Azerbaycan İsrail ile de, son yirmi yılda güçlü askeri ve güvenlik iş birliğiyle karakterize edilen sağlam ve çok yönlü bir ilişki geliştirmiştir. Bu ortaklık, paylaşılan stratejik çıkarlar, karşılıklı faydalar ve jeopolitik hedeflerin bir araya gelmesi temelinde kurulmuştur. Azerbaycan’ın çoğunluğu Müslüman olan nüfusuna ve İsrail’in Orta Doğu’daki karmaşık ve çatışmalı konumuna rağmen, iki ülke arasında özellikle ekonomik ve askeri alanlarda oldukça etkili bir ittifak sürmektedir. Azerbaycan yönetimi, Mart 2025’de Kudüs’te yaptığı anlaşmayla İsrail’den Doğu Akdeniz’de gaz arama ruhsatı alarak İsrail ile olan ilişkilerini güçlendirip enerji stratejisini Orta Asya’nın ötesine taşımıştır. Ayrıca Azerbaycan’ın askeri ve güvenlik ilişkileri çerçevesince Türkiye ve İsrail’den yaptığı askeri satın alımlar, savunma modernizasyon stratejisinin temel taşı olmuştur. Gelişmiş insansız hava araçları, füze sistemleri ve elektronik savaş teknolojilerinin edinilmesi, 2020 Karabağ Savaşı sırasında görüldüğü gibi, Azerbaycan’ın askeri yeteneklerini önemli ölçüde artırmıştır. Kesin rakamlar genellikle gizli tutulsa da, Azerbaycan’ın Türkiye ve İsrail ile yaptığı savunma anlaşmalarının ölçeğinin milyarlarca dolar olduğu tahmin edilmekte ve bu da bu ortaklığın stratejik önemini yansıtmaktadır. Azerbaycan silahlı kuvvetlerini modernize etmeye devam ederken, ithal askeri teknolojiye olan bağımlılığı savunma politikasının kilit bir özelliği olmaya devam etmektedir. Her üç ülke de gelişen güvenlik zorluklarıyla karşı karşıya kaldıkça, iş birliklerinin dış ve savunma politikalarının temel taşı olmaya devam etmesi ve bölgesel istikrar ve güvenliğe katkı sağlaması muhtemeldir. Bu durum Azerbaycan’ın bölgede yükselen bir güç olmasını doğrudan katkıda bulunmaktadır.
Azerbaycan, yakın askeri ve siyasi ilişkilerinden dolayı İsrail ve Türkiye’nin Kafkasya’daki kalesi konumundadır. Azerbaycan stratejik yatırımlar, modernizasyon ve uluslararası ortaklıklar ve müttefikler yoluyla yetenekli ve çok yönlü bir ordu kurmuştur. Fakat yine de Azerbaycan ilerleyen dönemlerde yaşanabilecek muhtemel zorlukları göz önünde bulundurmalıdır. Azerbaycan, özellikle siber savaş, İHA teknolojisi ve hava savunması gibi alanlarda yatırım yapmaya devam etmeli ve bunların askeri sanayi için ayrılan bütçe içerisindeki payını arttırmalıdır. Çünkü bu mesele, Azerbaycan’ın askeri alandaki ithalata bağımlılığını azaltmak ve yerli ve milli askeri silah üretimi artırmak ve geliştirmek için hayati bir önem taşımaktadır. Azerbaycan ayrıca küresel alanlardaki birçok nedenlerden kaynaklı yaşanacak dalgalanmalara karşı ülke içindeki ekonomik çeşitliği artırmayı yönelik, petrol ve gaz dışı sektörlere yaptığı yatırımları desteklemeye devam etmeli ve artırmalıdır. Genel olarak ele alındığında Kafkasya’da yükselen bir güç olan Azerbaycan’ın ordusunu güçlendirme konusundaki kararlılığı ve yaptığı tüm ekonomik, askeri ve siyasi girişimler-ki hâlâ zorluklarla karşı karşıya olmasına rağmen, önümüzdeki yıllarda bölgesel güvenlik dinamiklerinde önemli bir oyuncu olmaya devam edeceğinin garantisidir.
Kaynakça
AZERTAC. AZ. (2023). PresidentIlham Aliyev: Opening of Garadag Solar PV Plant is historical moment in ourhistory. https://azertag.az/en/xeber/president_ilham_aliyev_opening_of_garadag_solar_pv_plant_is_historical_moment_in_our_history-2802379
Günyol, A. (2024). Türk savunma sanayisi şirketleri Azerbaycan’da bir dizi anlaşma imzaladı. Anadolu Ajansı, https://www.aa.com.tr/tr/savunma-sanayisi/turk-savunma-sanayisi-sirketleri-azerbaycanda-bir-dizi-anlasma-imzaladi-/3339960
Hajiyeva, G. (2024). AzerbaijanIncreases 2025 Defense Budget amidArmenia’sMilitaryBuild-up. Caspian News, https://caspiannews.com/news-detail/azerbaijan-increases-2025-defense-budget-amid-armenias-military-build-up-2024-11-18-20/
Mira, E. R. (2024). Türkiye’nin Türk Devletleri ile Askeri ve Güvenlik İşbirliklerinin Bölgesel Dengelere Etkisi. Uslu, N ve Sarı, Y. Editörlüğünde Avrasya’da Bağlantıların ve işbirliğinin Güçlendirilmesi: Türk Dünyası Birliği,4. Manas Forumu Kitabı, ss. 1-380.
President of theRepublic of Azerbaijan. (t.y). Azerbaijan – Eurasia`s Transport Hub. https://president.az/en/pages/view/azerbaijan/silkroad
TheStateStatisticsCommittee of theRepublic of Azerbaijan. (2025a). Production of GrossDomestic Product in 2024. https://stat.gov.az/news/index.php?lang=en&id=6156
TheStateStatisticsCommittee of theRepublic of Azerbaijan. (2025b). Industrialoutput in 2024. https://www.stat.gov.az/news/index.php?lang=en&id=6159
Towers, A. (t.y). 2024 InvestmentClimateStatements: Azerbaijan. U.S. Department of State, Economicand Commercial Officer.https://www.state.gov/reports/2024-investment-climate-statements/azerbaijan/
World Bank. (t.y). Militaryexpenditure (current USD) – Azerbaijan, Georgia, Armenia. https://data.worldbank.org/indicator/MS.MIL.XPND.CD?locations=AZ-GE-AM
YAZAN: Emrah Roni Mira
ULUSLARARASI İLİŞKİLER UZMANI
İlk yorum yapan siz olun